خبرنگاران طلایه داران جبهه آگاهی و چشم بینا و زبان گویای مردم هستند، به راستی چه زیباست اندیشه‌ای که در مقابل قلم زانو زند و واژه‌هایی که در خدمت بیان حق برآید
17مرداد در تقویم کشور بعنوان “روز خبرنگار” نامگذاری شده است. با عنایت به اهمیت و جایگاه خبرنگار و فعالیت های خبری و اطلاع رسانی در مناسبات ملی و بین المللی، مروری بر اهمیت موضوع، شناخت چالش های فرارو و ارائه چشم اندازهای مناسب در این راستا ضروریست:
ـ در نظام نوین جهانی، ما در حال عبور از عصر “اطلاعات و رسانه ها” به سوی عصر “فرا اطلاعات” هستیم؛ امروزه جامعه‌ای توسعه یافته تلقی می‌شود که بتواند در کنار توسعه شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی مانند درآمد سرانه، توزیع ناخالص ملی و نرخ مرگ و میر، بر معیار آموزش و اطلاعات و در حقیقت عنصر دانایی محوری اجتماعی در مباحث توسعه اهتمام ورزد. به عقیده صاحبنظران، ارتباطات توسعه، به معنی افزایش سطح مردم سالاری اقتصاد (اشتغال مولد)، مردم سالاری سیاسی (دسترسی و مشارکت همگانی)، مردم سالاری اجتماعی (گسترش فرصت ها و مهارت های ارتباطی) و مردم سالاری فرهنگی (تکثر و خلاقیت گرایی)می باشد.
ـ رسانه ها زبان و صدای مردم و رکن چهارم دموکراسی و همچنین پلی ارتباطی و مؤثر مابین مردم و مسؤلان جامعه در راستای تلاش برای آبادانی جامعه و رفع مشکلات و موانع بر سر راه این مهم و رساندن خواست و مطالبات مردم بر اساس قانون به گوش متولیان امر هستند. وسایل نوین ارتباط جمعی با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش زیادی در بالا بردن آگاهی‌های گوناگون و ضروری به عهده می‌گیرند و جامعه را در نیل به تعالی و ترقی همه جانبه یاری می‌کنند.
رسانه‌ها و اهالی رسانه با اتخاذ سیاست‌های پویای اجتماعی و ترکیب آن با سیاست‌های فرهنگ‌گرا می‌توانند عامل آمیختگی، توازن و پیوند دادن باورهای اصیل اعتقادی و سنت‌های بارور جامعه باشند و با گسترش آفرینندگی و افزایش رشد فرهنگی به توسعه همه جانبه کمک کرده و باعث پویایی افکار عمومی شوند.
ـ خبرنگاران و روزنامه نگاران از عناصر اصلی و مهم فعالیت های رسانه ای و از مهره های اساسی و کلیدی مقوله ارتباطات بوده که با اتخاذ راهبردها و تاکتیک های مختلف خبری و تحلیلی در تحولات جامعه و شکل گیری افکار عمومی جامعه نقش ویژه ای ایفا می کنند.
آگاهی بخشی و اطلاع رسانی، تنویر افکار عمومی، طرح و پیگیری مطالبات مردم، انعکاس مشکلات و نارسایی ها، ارائه راهکار و راهبردهای برای توسعه جامعه و رفاه مردم، نظارت بر نهادهای عمومی و دولتی، شناساندن و اطلاع رسانی در مورد توانمندی ها و پتانسیل های جامعه، فرهنگ سازی و انتقال میراث فرهنگی، آموزش، جریان سازی، حضور فعال در عرصه های قدرت نرم و دیپلماسی رسانه ای و عمومی و… بخشی از رسالت و مسولیت های اجتماعی و فرهنگی خبرنگاران رسانه های جمعی است که لازمست بعنوان چشم بینا، زبان گویا و گوش شنوای جامعه آن را با رعایت اصول اخلاقی، تخصص، آگاهي و بی طرفی و منافع عمومی جامعه ادا نمایند. داشتن اطلاعات، قدرت درک، تحلیل، مسئه شناسی، آینده پژوهی، پیش بینی حوادث و مهمتر از همه صداقت از دیگر مسائل اساسی این حرفه بشمار می رود.
ـ نبود حداقل امکانات و تجهیزات، برخورداری کم از حمایت های معنوی و مادی، مشخص نبودن بیمه خبرنگاران، نبود امنیت حرفه ای شغلی، نبود اتحادیه ها صنفی و مدنی فراگیر و توانمند در عرصه رسانه و خبرنگاری، عدم تعامل و نداشتن دیدگاه حرفه ای و اعتقاد لازم در میان مسئولان و مدیران سطوح مختلف جامعه (دولتی و خصوصی) نسبت به جایگاه و توانمندی خبرنگاران و فعالیت های رسانه ای، ظرافت، حساسيت و پيچيدگي امر اطلاع رساني، نداشتن استراتژی و چشم انداز مطلوب در حیطه فعالیت های رسانه ای و… از مشکلات و چالش های فرواروی خبرنگاران و فعالیت های رسانه ای می باشد.
همچنین نباید از نظر دور داشت تکرار اخبار یکسان توسط رسانه های مختلف، کمرنگ شدن تحلیل و بررسی اتفاقات و رویدادها به زبان علمی و تخصصی به دور از جار و جنجال های جناحی و گروهی، عدم استقلال فکری، بروز نبودن اطلاعات و فقدان آموزش های تخصصی از آسیب های جامعه رسانه و خبرنگاران است که باید آن را مدنظر داشته باشند.
ـ برای غلبه برای مشکلات و تبدیل چالش های فرارو به فرصت، تدوین دکترین و استراتژی های جامع اطلاع رسانی و نظام خبری در کشور، تدوین منشور حرفه ای خبرنگاری، بهره مندي از دانش و فن آوري پيشرفته، برخورداري از سرمايه انساني متعهد، متخصص و توانمند در عرصه خبرنگاری و روزنامه نگاری خبری و تحلیلی، لزوم و ضرورت آموزش جامع و شناخت نظريه ها، روش ها، ابزارهاي نوين در رابطه با اطلاع رساني، ارتقای دانش حرفه ای خبرنگاران، تضمین شغلی و تبدیل وضعیت کارمزدی آنان، ورود به جامعه اطلاعاتی و دستیابی به حجم وسیعی از اطلاعات شفاف برای اهالی رسانه و… ضروریست تا خبرنگاران بتوانند نقش ویژه و اساسی خود را بعنوان دیده بان عمومی و سفیران آگاهی در جامعه ایفا نمایند.
